به گزارش جام جم آنلاین، ضلع نخست نظریه تمدنی رهبر انقلاب را «هویت اسلامی -ایرانی بر اساس زیست‌بوم ایران»؛ ضلع دوم آن را «تأکید بر دانش و علم تا رسیدن به قله‌های پیشرفت» و ضلع سوم را «تولید قدرت بازدارندگی به‌گونه‌ای که از غلبه اندیشه‌های جاهلیت جلوگیری شود» تشکیل داده است.
این عناصر نهایتاً ما را به سوی حکمرانی مردمی هدایت می‌کنند که هدف آن دستیابی به عزت حقیقی برای انسان است.
در دوران معاصر، مفهوم جاهلیت توسط متفکرانی مانند سید قطب به‌طور مختصر مطرح شد که او اصطلاحاتی مانند «جاهلیت مدرن» و «اسلام آمریکایی» را به کار می‌برد و بر جنگ ایدئولوژیک شرق و غرب تأکید داشت، اما رهبر معظم انقلاب این مفهوم را به شکلی نظام‌مند‌تر و تحت عنوان «جاهلیت پیچیده» معرفی کرده‌اند، ایشان نه تنها این نظام جاهلیت را شناسایی کرده، بلکه راهکارهایی برای مقابله بیان کردند.
از منظر قرآن کریم، پایه این نظام [که یک نظام معرفتی شکل‌گرفته بر اساس نادانی، حدس، گمان و جذابیت‌های حسی و مادی است] بر نادانی نهاده شده و نهایت آن به گمان می‌رسد، اما قرآن این نظام جاهلی را به سمت نظامی مبتنی بر یقین و علم هدایت می‌کند.
از منظر رهبر معظم انقلاب «در نظام جاهلیت مدرن قدرت به تولید ثروت منجر می‌شود و بالعکس ثروت نیز زمینه‌ساز کسب قدرت است».
طبق آمارها، در چنین نظام‌هایی تنها یک درصد از جمعیت جامعه حدود ۳۲ درصد از ثروت را در اختیار دارند، در حالی که نیمی از افراد جامعه کمتر از ۲ درصد ثروت را دارا هستند.
«قرآن‌شناسی عمیق که نگاهی نو به بهره‌گیری از قرآن را برای اجتهاد فقهی ارائه می‌دهد» دیگر برجستگی رهبر انقلاب است و ایشان تلاش کرده‌اند تا از سراسر قرآن کریم برای قاعده‌سازی فقه استفاده کنند و نگاه قرآنی خود را در بحث‌های مختلف فقهی به وضوح به کار گیرند.
مهم‌ترین تمایز اجتهاد رهبری با فقهای معاصر برخورداری از یک منظومه فکری نظام‌واره است که پیش از انقلاب در قالب طرح کلی اندیشه اسلامی و جهان‌بینی توحیدی توسط ایشان تدوین شده است. در این طرح، گزارشی جامع از اسلام ارائه می‌شود که از ایمان سازنده آغاز شده و درس‌های بعثت را قابل تکرار می‌داند.
از نگاه رهبر معظم انقلاب، علم بدون ایمان زمینه‌ساز نابودی بشریت است و ایمان بدون علم سبب عقب‌ماندگی خواهد شد، اندیشه تمدنی رهبر انقلاب علم و ایمان را هم‌زمان در نظر گرفته و عدالت، آزادی و رحمت را در جبهه درونی به همراه مرزبندی شفاف با دشمن در جبهه بیرونی مطرح می‌کند.
رهبر انقلاب همواره از قرآن برای تحقق مسیر انبیاء بهره می‌گیرند و در ساحت معرفتی اندیشه ایشان، امتداد فلسفه در ابعاد اجتماعی و سیاسی جایگاهی ویژه دارد.
اگرچه در آثار شهید مطهری و شهید صدر نیز امتداد فلسفه در حوزه اجتماعی مطرح شده است، اما تفاوت رهبر انقلاب در این است که این امتداد را به موضوع‌شناسی دقیق گره زده‌اند تا گزاره‌هایی قابل اجرا و کاربردی در زندگی اجتماعی ارائه شود، نقطه کلیدی دیگر اندیشه ایشان، تمرکز بر توحید است.
